Trwają prace nad Miejskim Planem Adaptacji do zmian klimatu dla Olsztyna. Na drugich warsztatach specjaliści z Instytutu Ochrony Środowiska – Państowego Instytutu Badawczgo wraz z członkami Zespołu Miejskiego i przedstawicielami mieszkańców, instytucji samorządowych, środowisk naukowych oraz lokalnych stowarzyszeń (interesariuszami) wspólnie pracowali nad oceną ryzyka związanego ze zmianami klimatu.

Obszary zurbanizowane to mozaika tkanki miejskiej (zabudowy i powiązanej z nią infrastruktury), elementów przyrodniczych i populacji miejskiej (mieszkańców). W Olsztynie wyróżniono grupy obszarów tworzących swoistą strukturę przestrzenno-funkcjonalną pod kątem ich wrażliwości na przewidywane zmiany klimatu. Zgodnie z przyjętą w projekcie metodyką, analizy pod kątem oceny wrażliwości prowadzono z uwzględnieniem wyboru czterech najbardziej wrażliwych sektorów, które są rozważane w zakresie działań adaptacyjnych.

W Olsztynie za najwrażliwsze sektory uznano – zdrowie publiczne łącznie z energetyką, gospodarkę wodną łącznie z różnorodnością biologiczną, transport oraz turystykę wraz dziedzictwem kulturowym. Dla tych sektorów opracowane zostaną mapy ryzyka dla zdiagnozowanych zagrożeń, które będą podstawą dla wyboru działań adaptacyjnych.

Ryzyko związane ze zmianami klimatu rozumiane jest jako funkcja prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia oraz konsekwencji, jakie w wyniku tego zagrożenia mogą wystąpić. Dla określenia prawdopodobieństwa zagrożenia wykorzystano opracowane w Instytucie Ochrony Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym (IOŚ-PIB) dane dla scenariuszy klimatycznych, na podstawie których ustalono, w jakim kierunku będzie zmieniał się klimat w regionie miasta w horyzontach czasowych 2030 i 2050. To jakie będą konsekwencje tych zmian w różnych częściach miasta zależy od wrażliwości obszarów na dane zjawiska, potencjału adaptacyjnego miasta mogącego te skutki złagodzić oraz poziomu ekspozycji na dane zjawiska.

Podczas warsztatów, które odbyły się w Olsztynie 18 stycznia 2018 eksperci wspólnie z interesariuszami dyskutowali istotność poszczególnych elementów uwzględnionych w ocenie ryzyka w ujęciu zagrożeń związanych ze zjawiskami klimatycznymi. Wyniki oceny ryzyka zostaną przedstawione na mapach.

Ekstremalne temperatury, opady, susze i burze i porywisty wiatr

Specjaliści z IOŚ-PIB, którzy opracowują Miejski Plan Adaptacji do zmian klimatu (MPA) przeanalizowali historyczne dane meteorologiczne z ostatnich 35 lat (1981-2015) ze stacji synoptycznej i posterunków hydrologicznych w Olsztynie w celu oceny trendów obecnego i przyszłego klimatu. W analizie uwzględniono także dane dot. jakości powietrza. Warunki przyszłego klimatu Olsztyna określono w oparciu o wyniki prognozowanych zmian gospodarczych w ujęciu zmian klimatycznych, obliczonych w ramach projektu Euro-CORDEX.

W celu określenia ryzyka związanego ze zmianami klimatu dla Olsztyna przygotowano dwa scenariusze klimatyczne: umiarkowany i ekstremalny. Scenariusze opracowano w oparciu o wyniki symulacji klimatycznych obliczonych w ramach projektu Euro-CORDEX dla dwóch horyzontów czasowych: 2030 i 2050 – mówi Krzysztof Skotak, kierujący zespołem ekspertów opracowujących MPA dla Olsztyna.

Przeprowadzone analizy wskazują, że największe zagrożenie dla Olsztyna pochodzi od takich zjawisk klimatycznych, jak: wzrost opadów i ich intensywności, wzrost temperatury (w tym dobowych temperatur minimalnych) oraz występowanie fal upałów.

Obecnie wiedzę o zagrożeniach klimatycznych oraz podatności miasta na nie, przekładamy na przestrzeń opracowując mapy ryzyka – informuje Krzysztof Skotak z IOŚ-PIB. – Mapy te będą uwzględniały szereg czynników od zagrożenia, poprzez podatność a skończywszy na poziomie narażenia z uwzględnieniem specyficznych warunków miasta. Dla Olsztyna powstaną łącznie 22 takie mapy. Dzięki rozpoznaniu zagrożeń oraz ryzyka z nimi związanego, w dalszej części prac nad Miejskim Planem Adaptacji możliwe będzie zaproponowanie odpowiednich działań adaptacyjnych oraz dość precyzyjne wskazanie miejsc ich wdrożenia.