Warsztaty w Zabrzu, zorganizowane 26 kwietnia, rozpoczęły pierwszy cykl spotkań konsultacyjnych w ramach opracowywania 44 Miejskich Planów Adaptacji do zmian klimatu. Spotkanie w dużej mierze poświęcone było prezentacji i dyskusji wyników dotyczących wrażliwości miast na wybrane czynniki klimatyczne oraz określeniu potencjału adaptacyjnego miasta.

Prace nad opracowaniem Miejskiego Planu Adaptacji dla Zabrza przebiegają zgodnie z planem. –Opracowanie MPA jest niezbędnym krokiem mającym wskazać działania, prowadzące do ograniczania negatywnych skutków zmian klimatu, które dotykają mieszkańców Zabrza. To miasta i ich mieszkańcy są właśnie na nie najbardziej narażeni – wyjaśnia Jolanta Błaszczak, z Wydziału Ekologii, koordynująca w Urzędzie Miasta prace nad opracowaniem tego dokumentu. – Ma także służyć optymalizacji kosztów działań adaptacyjnych pod kątem ich efektywności. Opracowanie takiego dokumentu dla miasta Zabrze pozwoli ubiegać się o środki finansowe na realizację działań adaptacyjnych.

Podczas warsztatów przedstawiciele zespołu miejskiego otrzymali od ekspertów pierwszą porcję wyników prac analitycznych. Przedstawiono wyniki analizy ekspozycji miasta na zjawiska klimatyczne oraz oceny wrażliwości miasta na zmiany klimatu.

Wrażliwość miasta na zmiany klimatu to stopień w jakim układ miejski reaguje na zmiany klimatu, które mogą być korzystne lub niekorzystne. Magdalena Polus z firmy inżyniersko-konsultingowej Arcadis, kierująca pracami zespołu ekspertów współpracujących z Zabrzem, informuje, że oceniając wrażliwość miasta na poszczególne zjawiska klimatyczne eksperci biorą pod uwagę szereg kryteriów odnoszących się m.in. do możliwości wystąpienia zagrożenia dla życia i zdrowia mieszkańców, możliwości  wystąpienia osób poszkodowanych w wyniku np. zakłócenia funkcjonowania działalności gospodarczej, infrastruktury i usług lub problemów zdrowotnych czy też wysiedlenia. Ponadto analizowane są także możliwości wystąpienia strat finansowych oraz pojawienia się zakłóceń w funkcjonowaniu danego komponentu miasta , np. wrażliwość systemu kanalizacji na ulewne deszcze oznacza wrażliwość sektora infrastruktury w mieście.

Macierz obrazującą wrażliwość sektorów / obszarów Zabrza na poszczególne zjawiska klimatyczne i ich pochodne stała się podstawą do wyboru 4 sektorów / obszarów  najbardziej wrażliwych na zmiany klimatu. Wśród analizowanych czynników klimatycznych i ich pochodnych znajdowały się m.in. temperatura maksymalna i minimalna, fale upałów i zimna, Miejska Wyspa Ciepła, deszcze nawalne, okresy bez opadów z wysoką temperaturą, powodzie nagłe tzw. powodzie miejskie czy koncentracja zanieczyszczeń powietrza.

Na warsztatach przedstawiciele miasta skoncentrowali się na ustaleniu związków i interakcji pomiędzy zjawiskami klimatycznymi i ich pochodnymi a komponentami miasta. Wspólnie z ekspertami zastanawiali się, na które sektory lub obszary władze miasta mają największy wpływ i mogą potencjalnie wdrażać realne zmiany. Jak komentuje Jolanta Błaszczak z Urzędu Miejskiego – nie było to łatwe, jednakże odpowiedni dobór uczestników warsztatów spośród kluczowych wydziałów Urzędu Miejskiego oraz przedstawicieli spółek miejskich w połączeniu z zastosowaną metodą warsztatową pozwolił ostatecznie po burzliwej dyskusji wybrać cztery najbardziej wrażliwe sektory/obszary miasta.

Kolejnym elementem prac nad Miejskim Planem Adaptacji dla Zabrza jest ocena potencjału adaptacyjnego miasta czyli zdolności miasta do dostosowania się do zmian klimatu, zarówno do poradzenia sobie z negatywnymi skutkami tych zmian, jak i wykorzystania szans, jakie powstają w zmieniających się warunkach. Zdolność ta zależna jest od zasobów instytucjonalnych, finansowych, infrastrukturalnych i kapitału społecznego – tłumaczy Magdalena Polus – I to właśnie te zasoby determinują zdolność dostosowania się miasta do skutków zmian klimatu. Przykładowo, oceniając kapitał społeczny miasta analizujemy m.in. gotowość do angażowania się mieszkańców w działania dla miasta czy też poziom świadomości społecznej grup lokalnych.

Eksperci z Arcadis współpracują z 8 miastami z aglomeracji śląskiej – informuje Katarzyna Kobiela, koordynująca pracę nad MPA w tej firmie – są to Zabrze, Gliwice, Bielsko-Biała, Tychy, Rybnik, Czeladź, Jaworzno i Częstochowa. Dla kolejnych 8 śląskich miast: Bytomia, Chorzowa, Dąbrowy Górniczej, Katowic, Mysłowic, Rudy Śląskiej, Siemianowic Śląskich oraz Sosnowca MPA opracowywane są przez specjalistów z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach.

[Show slideshow]