44 polskie miasta we współpracy z Ministerstwem Środowiska biorą udział w projekcie, którego celem jest przystosowanie miast do obserwowanych i prognozowanych zmian klimatu.
Dowiedz się więcej o projekcieTransport znajduje się wśród czterech sektorów najbardziej wrażliwych na zagrożenia klimatyczne w 12, spośród 16 miast województwa śląskiego, które pracują nad miejskimi planami adaptacji do zmian klimatu. Przystosowanie transportu publicznego do zmieniających się warunków klimatycznych stanowi jedno z wyzwań stojących nie tylko przed miastami. W lutym Tramwaje Śląskie otrzymały kolejne 100 mln złotych na modernizację infrastruktury oraz taboru i to nie koniec unijnego wsparcia dla spółki.
W województwie śląskim 16 miast pracuje obecnie nad planami działań, które pomogą zwiększyć bezpieczeństwo i komfort życia mieszkańców oraz przystosują funkcjonowanie miast do zmieniających się warunków klimatycznych. Mimo, że infrastruktura transportowa oraz środki transportu w województwie śląskim są stale modernizowane to w 12 miastach eksperci i specjaliści miejscy uznali, że sektor transportu wymaga działań przystosowawczych ze względu na zagrożenie jakie stwarzają i mogą w przyszłości stwarzać ekstremalnie wysokie i niskie temperatury, intensywniejsze opady deszczu, a także burze i wiatr.
Przeanalizowaliśmy dane meteorologiczne z 35 lat (1981-2015) w celu określenia trendów zmian dla poszczególnych czynników klimatycznych – mówi dr Janina Fudała z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych. – Postępujące ocieplenie powoduje, że wzrasta liczba dni z temperaturą powyżej 25°C. Więcej jest także fal upałów z temperaturą powyżej 30°C i trwają one dłużej. Za to zmniejsza się liczba dni z temperaturą poniżej -20°C. Zimy są łagodniejsze, a opady śniegu są znacznie mniejsze. Poza tym jest mniej dni z pokrywą śnieżną. Większa jest również liczba burz oraz silnych, huraganowych wiatrów i orkanów, występujących lokalnie, jak np. trąba powietrzna w Chorzowie w 2016 r. Jednak zjawiska te nie mają wyraźnego trendu rosnącego. Należy jednak być przygotowanym na wystąpienie tych zjawisk ekstremalnych z uwagi na ich konsekwencje w infrastrukturze miejskie przekładające się na nakłady finansowe związane z usuwaniem szkód. W transporcie drogowym, a szczególnie w miejskim transporcie publicznym warunkami, które utrudniają lub uniemożliwiają jego funkcjonowanie to deszcz, śnieg i wiatr oraz temperatury ekstremalne – dodaje Janina Fudała.
Bytom, Chorzów, Częstochowa, Katowice, Mysłowice, Ruda Śląska, Sosnowiec, Bielsko-Biała, Czeladź, Gliwice, Tychy, Zabrze przygotowują plany działań, które poprawią przystosowanie sektora transportu do zmian klimatu. Na problem adaptacji sektora transportu można patrzeć przez pryzmat trzech obszarów: infrastruktury drogowej, środków transportu oraz komfortu socjalnego podkreślają eksperci.
Proponowane działania w zakresie adaptacji do zmian klimatu w sektorze transportu będą obejmowały w miastach przede wszystkim komponent transportu publicznego i tutaj wpisują się m.in. centra przesiadkowe oraz planowana inwestycja Tramwajów Śląskich – podkreśla Katarzyna Kobiela z Arcadis. – Niezwykle ważne są także kampanie społeczne sprzyjające zwiększeniu wykorzystania transportu publicznego kosztem wyboru samochodu jako środka transportu. Zachętą dla mieszkańców do korzystania z centrów przesiadkowych oraz transportu publicznego powinny być odpowiednie standardy usług, szczególnie w zakresie polityki parkingowej poza centrami miast i wysoki komfort podróży w środkach komunikacji miejskiej. Istotne też będą propozycje działań nietechnicznych i inwestycji w infrastrukturę drogową i szynową, przystosowujących sieci do zmieniających się warunków klimatycznych, które powinny być skoordynowane z zarządcami sieci.
Transport miejski w województwie śląskim jest sukcesywnie modernizowany, a inwestycje są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Tylko w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 na dofinansowanie komunikacji zbiorowej na Śląsku w przeznaczono około 820 mln zł. 750 mln zł jest już zagospodarowane w podpisanych umowach:
Komisja Europejska wydała zgody na dofinansowanie z funduszy UE dla kolejnych pięciu inwestycji realizowanych w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, w tym przedsięwzięcia Zintegrowany projekt modernizacji i rozwoju infrastruktury tramwajowej w Aglomeracji Śląsko-Zagłębiowskiej wraz z zakupem taboru tramwajowego – etap I.
Nadal mamy bardzo wiele do zrobienia, by znacząco poprawić stan infrastruktury tramwajowej w miastach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Cieszymy się, że nasze plany zyskały aprobatę Ministerstwa i instytucji unijnych, i uzyskaliśmy potężny finansowy zastrzyk, bez którego nie bylibyśmy w stanie realizować tak dużego projektu – podkreśla Prezes Zarządu spółki Tramwaje Śląskie S.A. Bolesław Knapik.
***
Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 to największy w całej UE program finansowany ze środków polityki spójności. Pula środków UE przeznaczona na POIiŚ wynosi 113,6 mld zł. To pieniądze na największe inwestycje m.in. w transport, ochronę środowiska i energetykę. W ramach dotychczas podpisanych umów w województwie śląskim realizowanych jest aż 239 inwestycji z dofinansowaniem POIiŚ. Ich wartość to około 14,4 mld zł, a dofinansowania unijnego – 7,6 mld zł.