Przyjezdni, którzy odwiedzają Lublin, Świdnik, Lubartów czy Nałęczów uważają, że są to zielone miasta. Dzięki staraniom władzy to wrażenie może być spotęgowane dzięki rewitalizacji terenów zielonych 16 gmin Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego.

Działania przewidziane w projekcie Zielony LOF skupią się na przeciwdziałaniu czynnikom powodującym zmniejszenie powierzchni i obniżenie jakości terenów zielonych, a także powstawaniu zjawiska „miejskich wysp ciepła”. Zachowanie w przestrzeni miasta powierzchni niezabudowanych i istniejących obszarów zieleni wysokiej zmniejszy emisję dwutlenku węgla do atmosfery oraz zwiększy retencjonowanie wody opadowej. Zieleń jest naszym największym sojusznikiem w przystosowywaniu miast do zmian klimatu.

22 grudnia 2017 roku została podpisana umowa o dofinansowaniu projektu „Zielony LOF”, złożonego przez Gminę Miasto Lubartów w ramach Osi priorytetowej 7 Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego, Działanie 7.4 Ochrona bioróżnorodności dla Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego.

Lubelski Obszar Funkcjonalny obejmuje swoim zasięgiem 16 jednostek samorządu terytorialnego (Lublin, Świdnik, Lubartów, Piaski, Głusk, Jabłonna, Jastków, Konopnica, Mełgiew, Nałęczów, Niedrzwica Duża, Niemce, Spiczyn, Strzyżewice, Wólka), współpracujących ze sobą na podstawie Porozumienia Gmin Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego o współpracy w zakresie realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w perspektywie finansowej UE 2014 – 2020, podpisanego w dniu 30 marca 2015 roku. W każdej z gmin, które przystąpiły do porozumienia są nierozwiązane problemy związane z niedostatecznym wykorzystaniem terenów zielonych, stanowiących o przyrodniczej i turystycznej atrakcyjności gminy.

Główny cel projektu to ochrona różnorodności biologicznej terenów LOF. Osiągnięcie celu ma zagwarantować wprowadzanie rozwiązań pozytywnie wpływających na jakość terenów zielonych oraz odpowiednie zarządzanie i ograniczanie presji na te obszary w gminach: Miasto Lubartów, Miasto Świdnik, Niemce, Spiczyn, Wólka.

Obszar realizacji projektu Zielony LOF.

Źródło: Zintegrowane inwestycje terytorialne. Projekt Zielony LOF/Piotr Turowski

Realizacja projektu Zielony LOF pozwoli na rozwiązanie lub zmniejszenie następujących problemów:

• Nieuregulowane stosunki wodne, zanieczyszczenie rzek oraz nieudostępnienie koryt rzecznych na cele rekreacyjne;
• Degradacja obszarów cennych przyrodniczo oraz obszarów zieleni miejskiej;
• Niewystarczająca promocja walorów turystycznych LOF;
• Niewystarczające działania w zakresie rewitalizacji przyrodniczej;
• Duża degradacja obszarów zieleni miejskiej Lublina i w pozostałych gminach LOF;
• Niekontrolowana ekspansja zabudowy mieszkaniowej i letniskowej na terenach o wysokich walorach agroekologicznych w strefach żywicielskich miast oraz zielonego pierścienia.

Przykłady realizowanych projektów w ramach Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego:

W Lubartowie w ramach działań zaplanowano:

• modernizację Parku Miejskiego o powierzchni 15 ha w tym stawu o pow. 3,54 ha;
• uzupełnienie infrastruktury podnoszącej atrakcyjność turystyczną na terenie Lubartowa;
• wykonanie ścieżki ekologicznej dostosowanej do potrzeb rowerzystów i pieszych wycieczek (ok 7 km);
• wykonanie małej infrastruktury turystycznej zlokalizowanej przy ścieżkach ekologicznych, w postaci: utwardzenia terenu, altan, stojaków na rowery;
• zagospodarowanie turystyczne okolic brzegu rzeki Wieprz;
• utworzenie punktu informacji turystycznej, zapewniającego obsługę w min. 2 językach obcych, po przebudowie budynku należącego do miasta. Obiekt ten będzie dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych.

W Świdniku rewitalizacją i ochroną terenów zielonych w ramach projektu zostały objęte tereny:

• zieleni parkowej obszaru Brzeziny I i II – ok. 3 ha;
• zieleni parkowej w ramach rekultywacji wysypisku śmieci przy ul. Krępieckiej (wschód miasta) – ok. 2,2 ha;
• strefy zielonej (w tym Park Miejski) zlokalizowana na terenie rekreacyjno- wypoczynkowym (północna część Świdnika) – ok. 2,5 ha;
• źródliskowe dające początek rzece Stawek, zasilającej rzekę Stoki (wschód miasta) – ok. 0,3 ha

Powyższe zadania służą poprawie stanu terenów zielonych i ich ochronie w celu szerszego udostępnienia zasobów przyrodniczych miasta Świdnik.

W gminie Niemce realizacja projektu obejmuje:

• adaptację budynku w miejscowości Dziuchów na „Zieloną Szkołę”- (0,28 ha). Budynek będzie dostosowany dla osób z niepełnosprawnościami;
• budowę i oznakowanie ścieżek rowerowych (długość 5 km) oraz miejsc postojowo-rekreacyjnych dla turystów;
• utworzenie szlaku turystycznego dostosowanego do potrzeb rowerzystów i pieszych wycieczek (długość 5 km);
• wykonanie małej infrastruktury turystycznej zlokalizowanej przy ścieżkach w postaci: utwardzenia terenu, altan, stojaków na rowery, miejsca na ognisko;
• wykonanie dendrologii i pielęgnacji ok. 50 drzew w Zabytkowej Alei Lipowej Nasutów-Pólko-Dys.

W gminie Spiczyn w ramach zakresu rzeczowego projektu zostanie:

• opracowana inwentaryzacja zasobów przyrodniczych zawierająca analizę stanu obecnego oraz zalecenia dotyczące ochrony siedlisk i gatunków.
• ponadto zostaną opracowane wytyczne niezbędne do wykorzystania tych obszarów do prowadzenia edukacji ekologicznej i przedsięwzięć w zakresie turystyki.

W gminie Wólka projekt obejmuje m.in.:

• wykonanie ścieżki ekologicznej z materiałów naturalnych kamiennych długości około 10 km wraz z małą infrastrukturą informacyjno-turystyczną (3 miejsca postojowo-wypoczynkowe z ławkami i stojakami dla rowerów, oznakowaniem w postaci tablic informacyjno-edukacyjnych, koszami na śmieci-Łysaków, Turka, Bystrzyca);
• wykonanie 1 wieży widokowej w m. Łysaków.

Efekty realizacji projektu Zielony LOF

Realizacja zadań wymienionych w projekcie będzie miała wpływ na podniesienie poziomu atrakcyjności obszarów zielonych dla mieszkańców, turystów oraz inwestorów zewnętrznych, którzy będą korzystać ze zrewitalizowanej przestrzeni. Przyczyni się również do zwiększenia atrakcyjności i konkurencyjności na terenie LOF ze względu na poprawę estetyki obszarów cennych przyrodniczo oraz wspieranie potencjałów rozwojowych.

Źródło: RPO Województwa Lubelskiego, UM Lubartów